Заява праваабаронцаў Беларусі аб прызнанні 8 палітычных зняволеных (Юры Станеўскі і іншыя)

Заява праваабарончай супольнасці Беларусі

Мінск, 21 кастрычніка 2022 г.

Мы, прадстаўнікі праваабарончай супольнасці Беларусі, адзначаем, што прыцягненне да крымінальнай адказнасці за распальванне іншай сацыяльнай варожасці або варажнечы (арт.130 КК) следствам і судамі селектыўна і дыскрымінацыйна ўжываецца выключна для абароны інстытутаў улады, прычым вылучэнне прадстаўнікоў улады, супрацоўнікаў органаў унутраных спраў, вайскоўцаў і г.д. у якасці сацыяльных груп, якія падпадаюць пад абарону ў гэтым кантэксце, нам уяўляецца неабгрунтаваным.

Мы настойваем на недапушчальнасці прымянення закона, які абараняе прадстаўнікоў улады, супрацоўнікаў органаў правапарадку і суддзяў ад пагроз у сувязі з правамерным выкананнем імі сваіх службовых абавязкаў, для пакарання тых грамадзян, якія выказаліся ў сувязі з відавочным парушэннем прадстаўнікамі дзяржаўных інстытутаў Канстытуцыі і закона, уцягнутасцю прадстаўнікоў улады, пракурораў і суддзяў у працэс катаванняў і ў стварэнне атмасферы беспакаранасці за катаванні і іншыя грубыя парушэнні правоў чалавека, якія часта маюць прыкметы злачынстваў супраць чалавечнасці.

Нам вядома аб асуджэнні:

Юрыя Станеўскага паводле ч. 1 арт. 368 – абраза А. Лукашэнкі, арт. 370 – здзек над дзяржаўнымі сімваламі, ч. 2 арт. 366 – пагроза гвалтам у дачыненні да службовай асобы, якая выконвае службовыя абавязкі, арт. 369 – абраза прадстаўніка ўлады, ч. 1 арт. 130– распальванне іншай сацыяльнай варожасці, ч. 1 арт. 366 – пагроза ў дачыненні да службовай асобы, якая выконвае службовыя абавязкі, ці іншай асобы, якая выконвае грамадскі абавязак– да сямі гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі за каментары ў «дэструктыўным» тэлеграм-чаце ў бок А. Лукашэнкі, прадстаўнікоў улады, расейскіх вайскоўцаў;

Валерыя Зізы, які мае інваліднасць першай групы, паводле арт. 130 КК за распальваньне сацыяльнай варожасьці ў каментарах і ч. 1 арт. 209 КК – да пазбаўлення волі на тэрмін адзін год у выпраўленчай калоніі; асуджэнне па ч. 1 арт. 209 не перашкаджае прызнанню палітвязнем, паколькі ў адсутнасць палітычнага матыву такія дзеянні караюцца, як правіла, без пазбаўлення волі;

Аляксандра Каўпака па ч. 1 арт. 130 ч. 1 арт. 342 КК – да пазбаўлення волі тэрмінам на 4 гады ў папраўчай калоніі за негатыўныя каментары ў адрас супрацоўнікаў АУС і прадстаўнікоў улады, заклікі да правядзення акцый пратэсту шляхам запаволення руху, перакрыцця дарог, сабатавання выхаду на працу, а таксама да супраціву разгону акцый пратэсту;

Валерыя Барзенка па ч. 3 арт. 130 ч. 2 арт. 295 КК – да сямі гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі за перадачу ў телеграм-боты «дэструктыўных каналаў» звесткі аб сваім былым начальніку, а таксама за захоўванне патронаў да агнястрэльнай зброі; апошняе абвінавачванне не перашкаджае прызнанню палітвязнем, паколькі ў адсутнасць палітычнага матыву такія дзеі звычайна караюцца без пазбаўлення волі;

Міхаіла Корзуна па ч. 1 арт. 130 КК – да чатырох гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі за распальванне "сацыяльнай варожасці" ў каментарах у сетцы Інтэрнэт, якія прадстаўлялі з сябе выказванне меркавання аб бягучых падзеях;

Дзмітрыя Шабетніка па арт. 130 КК – да трох гадоў пазбаўлення волі за размяшчэнне ў сетцы Інтэрнэт спасылак на навіны аб расійскай ваеннай агрэсіі супраць Украіны, якія змяшчаюць каментары, якія маюць абразлівы характар, у адрас расійскіх войскаў, ваенных і паліцэйскіх;

Андрэя Сачэўку, які мае псіхічную хваробу, па ч. 1 арт. 130 ч. 1 арт. 293 КК – да шасці гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі за размяшчэнне ў сетцы інтэрнэт каментароў з заклікамі да ўдзелу ў пратэстных акцыях.

Эдварда Вільчэўскага па ч. 1 арт. 130, ст. 369, ч. 1 арт. 293, ч. 1 арт. 13 і ч. 2 арт. 293, арт. 364 КК – да дзевяці гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі за публікацыю каментароў у сеткі інтэрнэт з заклікамі аказваць супраціў разгонаў пратэстных акцый, абразу прадстаўнікоў улады, арганізацыю масавых беспарадкаў і падрыхтоўка да масавых беспарадкаў.

Ацэньваючы ўсе гэтыя выпадкі крымінальнага пераследу, мы прыходзім да высновы аб існаванні ў кожным з іх палітычнага матыву пераследу абвінавачаных. Судовыя рашэнні прынятыя па палітычных матывах у парушэнне асноватворных прынцыпаў справядлівага правасуддзя.

У чарговы раз падкрэсліваем, што ў шэрагу пералічаных выпадкаў характар дзеянняў абвінавачаных быў следствам сістэматычных шырока распаўсюджаных парушэнняў правоў чалавека, адсутнасці магчымасці свабоднага выказвання меркавання, быў выкліканы адсутнасцю расследавання злачынстваў у дачыненні да мірных пратэстоўцаў і іншых ахвяр жорсткага абыходжання і катаванняў, расчараваннем у здольнасці ўладаў выкарыстоўваць сілу закона для абароны парушаных правоў грамадзян, адсутнасцю справядлівага суда і ўмоў для дэмакратычнай і канстытуцыйнай змены ўлады на сапраўдных выбарах.

У адпаведнасці з Кіраўніцтвам па вызначэнні паняцця «палітычны вязень», палітычным зняволеным з'яўляецца асоба, пазбаўленая волі, калі пры наяўнасці палітычных матываў яго пераследу мае месца хаця б адзін з наступных фактараў:

1. a) пазбаўленне волі было ўжыта ў парушэнне права на справядлівае судовае разбіральніцтва, іншых правоў і свабод, гарантаваных пактам або Еўрапейскай канвенцыяй аб абароне правоў чалавека і асноўных свабод;

2. d) асоба пазбаўлена волі выбіральна у параўнанні з іншымі асобамі.

Мы, прадстаўнікі беларускай праваабарончай супольнасці, заяўляем аб прызнанні палітычнымі зняволенымі Юрыя Станеўскага, Валерыя Зізы, Аляксандра Каўпака, Валерыя Барзенкі, Міхаіла Корзуна, Дзмітрыя Шабетніка, Андрэя Сачэўкі, Эдварда Вільчэўскага.

У сувязі з гэтым, мы патрабуем ад уладаў Беларусі:

перагледзець вынесеныя ў дачыненні да названых палітвязняў прысуды пры выкананні права на справядлівае разбіральніцтва і ліквідацыі фактараў, якія паўплывалі на кваліфікацыю дзеянняў, выгляд і памер пакарання;

вызваліць названых палітвязняў, ужыўшы іншыя меры для забеспячэння іх прыходу ў суд;

неадкладна вызваліць усіх палітычных зняволеных, перагледзець палітычна матываваныя прысуды і спыніць палітычныя рэпрэсіі супраць грамадзян краіны.

Праваабарончы цэнтр "Вясна";

Беларускі Хельсінкскі камітэт;

Прававая ініцыятыва;

Lawtrend;

Беларускі дом правоў чалавека імя Барыса Звозскава;

Беларускі ПЭН.