«Індэкс цэнзуры»: Чаму лісты палітычных вязняў у Беларусі такія вясёлыя?

09 August 2022, 11:40 AM
«Індэкс цэнзуры»: Чаму лісты палітычных вязняў у Беларусі такія вясёлыя?

Праваабарончая арганізацыя «Індэкс цэнзуры» тлумачыць, што ў гэтым вінаватая цэнзура, праз якую праходзяць лісты: вязні рэжыму Лукашэнкі не могуць адкрыта выказваць сваё меркаванне.

Часам лісты ад беларускіх палітвязняў поўныя падбадзёрвання і прыемных гісторый. У той час як праваабаронцы і актывісты распавядаюць пра цяжкія ўмовы ўтрымання і збіццё, псіхалагічны ціск і адмову ў медыцынскай дапамозе, карціна з лістоў зняволеных здаецца даволі мірнай. Іх заключэнне часта выглядае як адпачынак: яны пішуць пра тое, што чытаюць кнігі і атрымліваюць асалоду ад свежага паветра падчас прагулак. Рэзкі кантраст паміж утрыманнем пад вартай і тым, пра што яны пішуць, на першы погляд можа збіць з панталыку.

У гэты момант важна зразумець, што ўяўляе сабой рэжым у Беларусі. Быць палітычным зняволеным рэжыму не азначае доступу да якіх-небудзь правоў зняволеных або асноўных правоў чалавека, гэта не азначае павагі да якіх-небудзь правоў наогул. Гэта тычыцца і права на ліставанне. У краіне, дзе людзей затрымліваюць за любое апазіцыйнае палітычнае выказванне, ажно да нашэння бел-чырвона-белых шкарпэтак, было б наіўна чакаць, што рэжым не ўсталюе татальны інфармацыйны кантроль над імі ў турме.

У беларускіх турмах лісты праходзяць праз строгі двухбаковы цэнзурны рэжым, які складаецца з камбінацыі агульных правілаў турмы і спецыфічнага стаўлення да тых, хто знаходзіцца там па палітычных прычынах.

Словы, сказы і нават старонкі могуць быць канфіскаваныя, цэлыя лісты могуць быць вернуты адпраўніку ці проста знікнуць, калі правілы не выконваюцца. Аднак гэта ў найлепшым выпадку. У горшым выпадку вязня за ліст могуць адправіць у карцэр, збіваць і пагражаць. Часам у лістах можна рэальна пачуць голас за спіной зняволенага, які дыктуе яму, прымушаючы казаць хвалебныя словы ў адрас адміністрацыі калоніі ці прымусовыя просьбы, накіраваныя на сваякоў, каб тыя не падавалі юрыдычных скаргаў.

Праз такія ўмовы вязні не могуць адкрыта напісаць аб жорсткім абыходжанні, якому яны падвяргаюцца. Застаецца толькі трымацца.

Палітвязні ў Беларусі сталі экспертамі ў пошуку нейтральных тэм, каб пазбегнуць цэнзуры. Больш за тое, яны ведаюць, што праўда належыць ім: яны не злачынцы, яны героі новай Беларусі, якія адважыліся сустрэцца твар у твар з рэжымам і абараніць свае правы. Аднак не варта ашуквацца іх радасным настроем. Часта мэта ліста – падтрымаць блізкіх, іранічна прыхаваць боль ад несправядлівасці і падзякаваць тым, хто клапоціцца пра іх і робіць так, каб пра вязняў не забываліся.

Арыгінальны артыкул (на ангельскай мове) на сайце "Індэкса цэнзуры".

Пераклад на беларускую мову: БДПЧ

Share

See more news

Апублікаваны дапаможнік па дакументаванні пацярпелых ад катаванняў і жорсткага абыходжання
07 July 2025, 2:21 PM
Апублікаваны дапаможнік па дакументаванні пацярпелых ад катаванняў і жорсткага абыходжання
Разам з дакументатарамі "Вясны" і эксперткай REDRESS Кацяй Равінскай тлумачым, што гэта такое і чаму было важна стварыць такі дакумент цяпер.
«Жанчыны сутыкаюцца з сістэмай, якая не разумее і не ўлічвае іх патрэбы»: у Вільні абмеркавалі праблемы жанчын у зняволенні
07 July 2025, 2:17 PM
«Жанчыны сутыкаюцца з сістэмай, якая не разумее і не ўлічвае іх патрэбы»: у Вільні абмеркавалі праблемы жанчын у зняволенні
24 траўня 2025 году ў Вільні прайшла канферэнцыя «Жанчыны ў зняволенні: нябачны боль пенітэнцыярнай сістэмы Беларусі».
БХК опубликовал дайджест трендов государственной политики в области прав человека за начало 2025 года
07 July 2025, 1:33 PM
БХК опубликовал дайджест трендов государственной политики в области прав человека за начало 2025 года
Беларусский Хельсинкский Комитет подготовил обзор тенденций государственной политики в области прав человека за период январь – апрель 2025 года.
Беларускі ПЭН: Хроніка парушэнняў правоў чалавека ў сферы культуры 1–15 чэрвеня 2025 года
07 July 2025, 12:42 PM
Беларускі ПЭН: Хроніка парушэнняў правоў чалавека ў сферы культуры 1–15 чэрвеня 2025 года
На 15 чэрвеня 2025 года: Людзей Слова ў няволі (ці з абмежаваннем волі – адбываюць «хатнюю хімію») – не менш за 37, дзеячаў культуры ў няволі (ці з абмежаваннем волі – адбываюць «хатнюю хімію») – не менш за 159.

Атрымаць падтрымку

Мы б хацелі пачуць, як Беларускі Дом правоў чалавека можа падтрымаць вашу арганізацыю.

Аказаць падтрымку

Дому правоў чалавека імя Барыса Звозскава і яго дзейнасці