Абсерваторыя па абароне праваабаронцаў (FIDH-OMCT) выступіла з заявай наконт новай крымінальнай справы супраць праваабаронцы і былога палітвязня Леаніда Судаленкі. Міжнародная праваабарончая арганізацыя рашуча асуджае пераслед праваабаронцы і лічыць, што гэта з'яўляецца відавочнай спробай прымусіць яго замаўчаць у падтрымку зняволеных беларускіх праваабаронцаў. Абсерваторыя заклікае беларускія ўлады неадкладна зняць усе абвінавачванні супраць яго. Таксама яна рашуча асуджае пераслед сваякоў Леаніда, уключаючы яго састарэлую маці, які праводзіцца з мэтай запалохвання і прычынення ім далейшых фізічных і псіхалагічных пакут, піша "Вясна".
26 сакавіка два прадстаўнікі Гомельскага абласнога ўпраўлення Следчага камітэта і пракурор наведалі зарэгістраваны адрас Леаніда Судаленкі ў Гомелі для дакументавання яго адсутнасці. Гэта з'яўляецца працэдурай, неабходнай для ўзбуджэння завочнай крымінальнай справы ў дачыненні да грамадзян Беларусі, якія пражываюць за межамі Беларусі. Падчас гэтага візіту прадстаўнік Следчага камітэта пацвердзіў, што Леаніду Судаленку прад'яўленыя новыя крымінальныя абвінавачванні ў "садзейнічанні экстрэмісцкай дзейнасці" (артыкул 361-4 Крымінальнага кодэкса). Сутнасць абвінавачванняў застаецца невядомай.
Трэцяга красавіка 2025 года двое супрацоўнікаў прыйшлі да 87-гадовай маці Леаніда Судаленкі, якая пражывае ў вёсцы ў Гомельскай вобласці. Нягледзячы на тое, што яны ведалі, што Леанід Судаленка жыве за мяжой, і што ён не распавёў маці пра свой пераслед і турэмнае зняволенне, каб абараніць яе, бо падчас і пасля зняволення ён рабіў выгляд, што працуе за мяжой, супрацоўнікі праваахоўных органаў паведамілі ягонай маці, што яе сын знаходзіцца ў вышуку і ў дачыненні да яго распачатая новая крымінальная справа. Яго маці таксама прымусілі падпісаць дакумент, які пацвярджае адсутнасць сына дома.
Абсерваторыя нагадвае, што Леанід Судаленка ўжо двойчы быў незаконна асуджаны ў адплату за свае законныя правы чалавека, у тым ліку завочна.
Леанід Судаленка быў адвольна затрыманы 18 студзеня 2021 года, а ў лістападзе 2021 года асуджаны да трох гадоў пазбаўлення волі за "фінансаванне і арганізацыю дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак" (часткі 1 і 2 артыкула 342 КК) па сфабрыкаваных абвінавачваннях.
"Знаходзячыся ў зняволенні, ён падвяргаўся суровым умовам утрымання, дыскрымінацыйным пераследам і жорсткаму абыходжанню, уключаючы неаднаразовае памяшканне ў адзіночную камеру, адсутнасць спатканняў з членамі сям'і, неналежную медыцынскую дапамогу і пакутлівыя прымусовыя працы ў халодным цэху. Адміністрацыя турмы таксама класіфікавала яго як "схільнага да экстрэмізму і іншай дэструктыўнай дзейнасці" і як "злоснага правапарушальніка, які не ўстаў на шлях выпраўлення", выключыўшы яго як з ліку ўмоўна-датэрмінова вызваленых, так і з ліку асоб, якія адбываюць пакаранне больш мяккім відам пакарання", – нагадваюць у заяве Абсерваторыі.
Адседзеўшы тэрмін у ліпені 2023 года, Леанід Судаленка выйшаў на волю і неўзабаве пакінуў Беларусь. Аднак у лістападзе 2023 года Следчы камітэт распачаў супраць яго новую крымінальную справу па артыкуле «садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці»(чч. 1 і 2 арт. 361-4 КК). 17 чэрвеня 2024 года Гомельскі раённы суд завочна асудзіў Леаніда Судаленку да пяці гадоў пазбаўлення волі і штрафу ў памеры 26 000 рублёў (прыкладна 7 400 Еўра). Як адзначае Праваабарончы цэнтр «Вясна», Леанід Судаленка таксама быў абвешчаны ў беларускі і расейскі вышук, што прывяло б да яго неадкладнага арышту ў выпадку яго выезду ў Расейскую Федэрацыю або Беларусь.
"Масавае ініцыяванне расследаванняў і судовых працэсаў у парадку спецыяльнай вытворчасці з'яўляецца часткай больш шырокай стратэгіі беларускіх уладаў па запалохванні і пераследзе тых беларусаў, якія вымушаныя бегчы з краіны, паколькі яны лічацца апазіцыянерамі ўладаў. Ужо распачатыя сотні крымінальных спраў, і па стане на лістапад 2024 года асуджана не менш за 112 чалавек. Акрамя таго, беларускія ўлады актыўна пераследуюць выгнаных грамадзян з дапамогай прамых пагроз і прававых абмежаванняў, адначасова ўзмацняючы ціск на іх сваякоў у Беларусі з дапамогай сачэння, пераследаў, ператрусаў і затрыманняў", – заяўляюць праваабаронцы.
Абсерваторыя па абароне праваабаронцаў заклікае накіраваць звароты да ўладаў Беларусі з патрабаваннямі:
зняць абвінавачванні з Леаніда Судаленкі, адмяніць несправядлівы завочны прысуд і пакласці канец усім актам пераследу, у тым ліку на судовым узроўні, супраць яго і ўсіх іншых беларускіх праваабаронцаў і арганізацый, як у краіне, так і ў выгнанні;
неадкладна спыніць усе акты пераследу і запалохвання ў дачыненні да сваякоў Леаніда Судаленкі, а таксама ўсіх сваякоў і блізкіх беларускіх праваабаронцаў;
забяспечваць пры любых абставінах захаванне правоў чалавека і асноўных свабод у адпаведнасці з ратыфікаванымі Рэспублікай Беларусь міжнароднымі дакументамі па правах чалавека, а таксама прызнанымі стандартамі ў галіне правоў чалавека.