Сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі застаецца жахлівай — LIBERECO

Сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі “застаецца жахлівай”, большасць парушэнняў “здзяйсняецца ціха і прыхавана”, гаворыцца ў паведамленні праваабарончай арганізацыі LIBERECO — Partnership for Human Rights, прымеркаваным да “пяці гадоў беспрэцэдэнтных рэпрэсій", як піша Беларуская асацыяцыя журналістаў.

Выканаўчы дырэктар LIBERECO у Германіі Марка Фібер канстатаваў, што ў Беларусі “працягваецца крымінальны пераслед дысідэнтаў, удзельнікаў пратэстаў, журналістаў, праваабаронцаў і адвакатаў, а ў судах няма ні незалежных назіральнікаў, ані годных адвакатаў”.

“На шчасце, палітзняволеных часам амністуюць і вызваляюць, або іх прыгаворы заканчваюцца. У той жа час як мінімум столькі ж людзей прыгаворваюць да працяглых тэрмінаў турэмнага зняволення выключна з палітычных матываў, так што колькасць палітзняволеных ужо шмат гадоў перавышае тысячу”, — дадаў ён.

Арганізацыя прыводзіць даныя беларускага праваабарончага цэнтра “Вясна”, якія сведчаць пра тое, што за апошні год у некалькі этапаў было памілавана 330 чалавек. Праваабаронцы ведаюць не ўсе імёны, таму невядома, колькі сярод гэтых людзей палітвязняў.

Адзначаецца таксама, што “Вясна” зафіксавала 7.239 абвінаваўчых выракаў па палітычна матываваных крымінальных справах, а ў турмах застаецца 1.184 палітвязні, у тым ліку 37 журналістаў і 175 жанчын.

“Стан здароўя зняволеных выклікае асаблівую трывогу. Паводле даных “Вясны”, сама меней 164 палітвязняў застаюцца ў няволі, нягледзячы на стан, несумяшчальны з знаходжаннем у месцах несвабоды, — гаворыцца ў матэрыяле. — Многія з іх сур’ёзна хворыя або знаходзяцца на прымусовым псіхіятрычным лячэнні. З 2020 года ў беларускіх турмах у зняволенні памерла не менш за восем чалавек”.

З 2020 года LIBERECO аказала падтрымку больш за 300 экс-вязняў. На іх прыкладах арганізацыя “зафіксавала пагаршэнне здароўя вызваленых палітвязняў праз працяглае ўтрыманне пад вартай і нечалавечыя ўмовы: сырыя і халодныя камеры, недаяданне, адсутнасць фізічнай актыўнасці і адсутнасць прамога сонечнага святла”, “многія <…> зазнаюць жорсткае абыходжанне і катаванні”.

“Ва ўсіх без выключэння вызваленых зняволеных назіраюцца сур’ёзныя фізічныя і псіхічныя парушэнні. Часцей за ўсё мы фіксуем захворванні зубоў, вачэй, нырак, суставаў, лёгкіх і страўнікава-кішачнага гасцінца. Мы таксама назіраем рост колькасці выпадкаў раку і ВІЧ, якія альбо ўпершыню выявіліся, альбо абвастрыліся ў турме”, — заявіў Фібер.

LIBERECO нагадала, што не менш за восем палітвязняў знаходзяцца ў рэжыме “інкамунікада” — без сувязі са знешнім светам. Гэта Марыя Калеснікава, Максім Знак, Мікалай Статкевіч, Ігар Лосік, Віктар Бабарыка, Уладзімір Кніга, Аляксандр Арановіч і Аляксандр Францкевіч.

“Сярод найбольш вядомых палітвязняў — лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру [заснавальнік і кіраўнік “Вясны”] Алесь Бяляцкі”, — падкрэслілі праваабаронцы.

На беларускую мову зварот пераклала БАЖ