Сусветная арганізацыя супраць катаванняў (OMCT): «Беларусь ператварае катаванні ў публічнае відовішча»

05 December 2025, 9:00 PM
Сусветная арганізацыя супраць катаванняў (OMCT): «Беларусь ператварае катаванні ў публічнае відовішча»

Сусветная арганізацыя супраць катаванняў (ОМСТ) апублікавала брыфінг, у якім распавядаецца пра тое, як беларускі рэжым ператварыў публічную дэманстрацыю прымусовых прызнанняў у жорсткі інструмент псіхалагічных катаванняў і палітычных рэпрэсій, піша "Вясна".

Новыя даныя паказваюць, што цяпер праўладныя СМІ Беларусі транслююць вымушаныя прызнанні па дзяржаўным тэлебачанні, YouTube і Telegram-каналах, часта з выкарыстаннем патрыятычных вобразаў і сенсацыйных сюжэтаў. Ахвярамі становяцца актывісты, журналісты, студэнты і звычайныя грамадзяне, якіх здымаюць на відэа цягам некалькіх гадзін пасля затрымання, а яны зазнаюць пагрозы, фізічны гвалт і прыніжэнні. Гэтыя відэаролікі служаць для запалохвання грамадства і ўціску іншадумства, і такім чынам катаванне ператвараецца ў інструмент дзяржаўнай прапаганды.

Эмацыйная траўма, сорам і сацыяльная ізаляцыя могуць захоўвацца яшчэ доўга пасля таго, як відэа будзе апублікавана ў інтэрнэце. Многія асцерагаюцца, што гэта нанясе непапраўную шкоду іх рэпутацыі і сем'ям.

"Беларусь ператварыла прымусовыя прызнанні ў інструмент псіхалагічнай вайны, — заявіла Эвіндар Басбога, супрацоўніца па правах чалавека OMCT. — Гэта не спантанныя запісы. Дзяржава вырабляе, рэжысіруе і распаўсюджвае іх, каб прычыніць максімальную шкоду. Гэтыя здымкі адпавядаюць крытэрам жорсткага абыходжання ў адпаведнасці з міжнародным правам і ў некаторых выпадках могуць даходзіць да ўзроўню катаванняў".

Праз пяць гадоў пасля рэпрэсій 2020 года сітуацыя ў Беларусі застаецца адным з самых сур'ёзных крызісаў у галіне правоў чалавека ў Еўропе. Вытворчасць і распаўсюджванне відэазапісаў прымусовых прызнанняў у прамысловых маштабах стала адным з самых яркіх сімвалаў гэтага крызісу.

Гэтая практыка вельмі актуальная для Камітэта ААН супраць катаванняў. Новыя доказы пацвярджаюць вынікі праведзенага Камітэтам расследавання ў адпаведнасці з артыкулам 20, згодна з якімі катаванні ў Беларусі носяць сістэматычны характар і выклікаюць сур'ёзную занепакоенасць напярэдадні агляду Камітэтам становішча ў краіне. ОМСТ падкрэслівае, што публічнае распаўсюджванне прызнанняў, атрыманых пад прымусам, павінна быць прызнана відавочным парушэннем артыкулаў 2, 15 і 16 Канвенцыі ААН супраць катаванняў. Маючы адбыцца агляд з'яўляецца вырашальнай магчымасцю для Камітэта наўпрост асудзіць гэтую практыку, заклікаць да яе неадкладнага спынення і настойліва запатрабаваць хутчэйшага выдалення ўсіх відэазапісаў прымусовых прызнанняў з публічнага доступу.

OMST таксама заклікае дзяржавы і міжнародныя органы сістэматычна дакументаваць лічбавыя доказы і паказанні сведак для падтрымкі будучых працэсаў прыцягнення да адказнасці, у тым ліку разбору ў межах міжнароднай або ўніверсальнай юрысдыкцыі.

З поўным тэкстам брыфінгу можна азнаёміцца тут.

Публікацыя паводле сайту "Вясны"

Share

See more news

Агляд «Вясны». Сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі ў лістападзе 2025 года
05 December 2025, 9:00 PM
Агляд «Вясны». Сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі ў лістападзе 2025 года
У Беларусі захоўваецца цяжкая сітуацыя з правамі чалавекa.
Дзень юрыста ў Беларусі: як мінімум 18 адвакатаў і юрыстаў застаюцца за кратамі
05 December 2025, 9:00 PM
Дзень юрыста ў Беларусі: як мінімум 18 адвакатаў і юрыстаў застаюцца за кратамі
Напярэдадні Дня юрыста "Вясна" распавядае, хто сёння застаецца за кратамі і якім чынам юрыдычная дзейнасць ператварылася ў падставу для пераследу.
Тлумачыць «Вясна»: Скасаванае памілаванне? Як улады праігнаравалі ўласныя законы ў справе Статкевіча
26 November 2025, 2:00 AM
Тлумачыць «Вясна»: Скасаванае памілаванне? Як улады праігнаравалі ўласныя законы ў справе Статкевіча
Юрыстка "Вясны" Святлана Галаўнёва разбірае сітуацыю з Мікалаем Статкевічам згодна з нацыянальным заканадаўствам. 
«Каб зрабіць грамадства яшчэ больш залежным, напалоханым і бяспраўным», — «Вясна» пра законапраект МУС
20 November 2025, 9:00 PM
«Каб зрабіць грамадства яшчэ больш залежным, напалоханым і бяспраўным», — «Вясна» пра законапраект МУС
Міністэрства ўнутраных справаў распрацавала законапраект, які прадугледжвае адміністрацыйную адказнасць за "невыкананне абавязкаў па працаўладкаванні і лячэнні алкагалізму" ў дачыненні да асоб, якія знаходзяцца на прафілактычных уліках.

Атрымаць падтрымку

Мы б хацелі пачуць, як Беларускі Дом правоў чалавека можа падтрымаць вашу арганізацыю.

Аказаць падтрымку

Дому правоў чалавека імя Барыса Звозскава і яго дзейнасці